W ramach działalności urzędu pełnomocnika wojewody małopolskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych, która obejmuje promocję mniejszości narodowych i etnicznych na terenie Małopolski, Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne zostało zaproszone 3 maja 2015 roku do namiotu wielokulturowego na Krakowskich Błoniach. Odbyły się tam warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży. Ormian reprezentowała Hripsime Mamikonyan, doktorantka z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w pięknym stroju narodowym. Prezentując alfabet ormiański, pisząc imiona polskich dzieci po ormiańsku, przyciągała powszechną uwagę. Vigen Yeremyan, student architektury na Politechnice Krakowskiej, kolportował „Biuletyny OTK”. Wszystko to działo się na tle flagi narodowej Armenii i przy gościnnej pomocy pań z Urzędu Wojewody – Jolanty Nawalany i Marty Kowalczyk, która udstępniła nam fotograficzną dokumentację tego miłego wydarzenia. Funkcję pełnomocnika wojewody małopolskiego ds mniejszości narodowych i etnicznych pełni obecnie pani Agata Wojnowska.
„Porozmawiajmy o Armenii” to program odczytowo-konferencyjny prowadzony przez Armena Artwicha i dr hab. Andrzeja A. Ziębę, który koncentruje się na politycznych, religijnych i ekonomicznych problemach współczesnej Armenii.
Po ostatnim walnym zebraniu (26 października 2014) ukonstytuował się nowy zarząd naszej organizacji i w związku z tym pojawiły się pytania o kierunek jej dalszych działań. Odpowiadając na nie, członkowie i zarząd Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego, zebrani na zebraniu w dniu 21 lutego 2015 roku, deklarują przede wszystkim wolę intensyfikacji dotychczasowych przedsięwzięć: sobotniej szkoły języka i kultury ormiańskiej oraz teatrzyku dla dzieci „Banali”, edycji „Biuletynu OTK” oraz publikacji naukowych i popularnonaukowych o tematyce ormiańskiej, a także cyklicznych spotkań otwartych dla wszystkich zainteresowanych naszą kulturą. Jednocześnie chcemy wprowadzić nowe formy aktywności i wspierać wszelkie wartościowe inicjatywy członków OTK oraz bratnich organizacji ormiańskich w Polsce, jakie się pojawią. Naszą działalność, jak to było do tej pory, adresujemy do mieszkańców całej Polski i chcemy pozostać organizacją o zasięgu ogólnokrajowym. Dlatego jesteśmy wdzięczni za wsparcie ze strony tych naszych członków, którzy mieszkają czy to w Warszawie, czy na Śląsku lub Pomorzu. Szczególną uwagę przywiązujemy jednak do aktywizacji Ormian Krakowa, Rzeszowa, Zakopanego, Nowego Sącza i Przemyśla oraz okolicznych ziem.
Nawiązując do Statutu OTK chcemy podkreślić, iż niezmiennym celem przyświecającym tym przedsięwzięciom będzie prowadzenie działalności społeczno-kulturalnej we wszelkich wymiarach dla utrzymania kultury Ormian polskich oraz zapoznania społeczeństwa polskiego z kulturą, historią i społecznymi problemami Ormian w diasporze i w Armenii. Deklarujemy chęć podejmowania współpracy z podzielającymi te cele instytucjami państwowymi i organizacjami społecznymi na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, Republiki Armenii i innych państw. Członkowie oraz zarząd tym samym zobowiązują się do inicjowania, organizowania i popierania przedsięwzięć popularyzatorskich, kulturalnych, naukowych, wydawniczych, turystycznych, gospodarczych i handlowych związanych z polskimi Ormianami, relacjami polsko-armeńskimi i szeroko rozumianym dziedzictwem ormiańskim. Liczymy na wsparcie autorytetów naszego środowiska, w tym zwłaszcza ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, na udział działaczy starszego, doświadczonego pokolenia, z których wielu w ostatnich latach zmuszonych było do zawieszenia czynnego udziału w pracach OTK. Zapraszamy gorąco ludzi młodych. Chcemy należnego nam wparcia ze strony władz administracyjnych i samorządowych miasta Krakowa oraz województwa małopolskiego, a także instancji centralnych, w tym Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych. Prosimy przedstawiciela mniejszości ormiańskiej, pana Edwarda Miera-Jędrzejowicza, o patronat nad naszymi sprawami w tych gremiach.
Widząc zaangażowanie i profesjonalizm rady i kolegium redakcyjnego „Biuletynu Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, wydawanego od 1993 roku dzięki energii i staraniom zwłaszcza prof. Andrzeja Pisowicza, zarząd i członkowie zobowiązują się do wspierania ich pracy. Prosimy prof. Pisowicza o dalszą opiekę nad czasopismem. Widzimy przy tym konieczność rozwoju jego szaty graficznej. Apelujemy o nadsyłanie materiałów i artykułów na adres redakcji.
Cykliczne spotkania członków OTK zamierzamy organizować zarówno samodzielnie, jak też przy współpracy z trzema innymi instytucjami, zajmującymi się tematyką ormiańską w Krakowie. Są to: Komisja Wschodnioeuropejska Polskiej Akademii Umiejętności, kierowana przez prof. Krzysztofa Stopkę, która zaprasza polskich i zagranicznych armenologów, program odczytowo-konferencyjny «Porozmawiajmy o Armenii», prowadzony przez p. Armena Artwicha i dr hab. Andrzeja A. Ziębę, który koncentruje się na politycznych, religijnych i ekonomicznych problemach współczesnej Armenii, oraz Koło Zainteresowań Kulturą Ormian przy krakowskim oddziale Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, które w nowej formule skupiać ma pracowników nauki i jej upowszechniania, a zamierza prowadzić działalność klubową, wydawniczą i popularyzacyjną w zakresie etnologii, antropologii, kultury językowej i piśmienniczej oraz historii etnicznej Armenii i polskich Ormian. Spotkania OTK chcielibyśmy wzbogacić o element integracji towarzyskiej, zwłaszcza rodzinnej. Naszym kolejnym celem integracyjnym będzie powrót do zaprzepaszczonej formuły zjazdów Ormian polskich w Krakowie. Przy organizacji spotkań i szkoły liczymy na pomoc lokalową Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej. Apelujemy do tych naszych członków, którzy związani są z Polskim Radiem Kraków oraz krakowskim oddziałem TVP lub tutejszą prasą, o zapewnienie medialnego patronatu nad naszymi inicjatywami.
W bieżącym roku, w którym wraz z całym narodem ormiańskim obchodzić będziemy setną rocznicę ludobójstwa popełnionego na Ormianach przez Turcję, zarząd OTK planuje wzmocnić współpracę z diasporą ormiańską i Armenią, włączyć się w realizację projektów społeczno-kulturalnych o zasięgu ponadnarodowym, krajowym i krakowskim, których celem jest godnie uczcić tę rocznicę. Szersza informacja o tym kierunku naszych prac zostanie podana osobno.
Chcemy otoczyć opieką chaczkar przy kościele pod wezwaniem św. Mikołaja w Krakowie i zamierzamy w tym celu zorganizować stałą grupę spośród naszych członków. Chaczkar ten jest ważnym symbolem obecności Ormian w kulturze Krakowa oraz naszej więzi z Armenią. W tej samej intencji do najbliższych planów OTK wpisujemy przygotowanie i edycję albumowej monografii pt. Ormiański Kraków, na wzór uhonorowanej wieloma nagrodami publikacji Ormiańska Warszawa, wydanej przez bratnią Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich.
Zamiarem nowych władz OTK jest podjąć wysiłki zmierzające do pozyskania dodatkowych środków finansowych ze źródeł krajowych i europejskich.
Zarówno o pracach kontynuowanych, jak też o nowych, oraz o wszelkich zmianach w działalności OTK członkowie będę niezwłocznie informowani poprzez – mamy nadzieję już niedługo zreformowaną – stronę internetową (www.otk.org.pl) i na zebraniach, a w razie potrzeby – tradycyjną drogą pocztową.
20 marca 2015 roku odbyło się kolejne spotkanie Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego. I tym razem gościliśmy w murach najstarszego budynku Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Maius. Gości przywitał prof. Krzysztof Stopka, członek zarządu Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego i jednocześnie dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tematem spotkania była promocja polskiego przekładu powieści historycznej Derenika Demircziana pt.: „Wartanidzi. Wojownicy Wartana Mamikoniana (tom 1), którą zaprezentował wybitny krakowski orientalista prof. Andrzej Pisowicz, współautor tłumaczenia i komentarzy. Wydawcą książki jest Księgarnia Akademicka.
Spotkanie było też okazją do rozmów na temat działań krakowskiego środowiska ormiańskiego w związku ze zbliżającą się 100. Rocznicą ludobójstwa Ormian.
Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne zaprasza wszystkie osoby zainteresowane kulturą Ormian polskich na kolejne spotkanie.
W urokliwej, gotyckiej scenerii piwnic Collegium Maius zebrało się 21 lutego 2015 roku blisko pół setki członków i sympatyków Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego. Już ta frekwencja zwiastowała zmianę. Była dowodem nastania nowego klimatu w tej szacownej i najstarszej organizacji polskich Ormian. W ostatnich bowiem latach OTK usychało, a na spotkania przychodziło już tylko po kilka osób. Nic więc dziwnego, że zebrani tak licznie ucieszyli się już samą swą obecnością. Odnawiano dawne kontakty, rozmawiano o nowych sprawach. Dominował oczywiście Kraków, ale byli też członkowie organizacji z Rzeszowa, Katowic i Warszawy. Okazało się, że wbrew nie tak dawno upowszechnianych w OTK opinii – Ormianie polscy w Krakowie nie wymarli, że się wręcz odmłodzili, bo na sali było wielu ludzi młodych. Przyszli więc potomkowie po mieczu i kądzieli starych rodów ormiańskich – Agopsowiczów, Stefanowiczów, Nikorowiczów, Manugiewiczów, Krzysztofowiczów, Passakasów, Eminowiczów, Łukasiewiczów, Augustynowiczów, Bohdanowiczów, Abgarowiczów, Malkiewiczów, Donigiewiczów i in. A obok nich również Ormianie niedawno przybyli do Polski. Byli polscy orędownicy spraw ormiańskich, pracownicy naukowi uczelni krakowskich i warszawskich, zajmujący się problematyką Ormian polskich i Armenii – dr Renata Król-Mazur, dr Jacek Chrząszczewski, dr Franciszek Wasyl, dr Jakub Osiecki, dr Grzegorz Abgarowicz. A najmłodszy uczestnik – synek p. Kasi Agopsowicz – miał zaledwie kilka lat, zaś jego obecność natknęła zebranych ideą, aby przychodzić na kolejne spotkania całymi rodzinami, z najmłodszym pokoleniem reprezentowanym w jak największej ilości. Z tych samych powodów z uznaniem przyjęto przybycie państwa Barbary i Jacka Nikorowiczów z synem Arturem, znanym krakowskim lekarzem. Bo najważniejszym motywem nowego otwarcia, ogłoszonego po ostatnim walnym zebraniu, które wyłoniło nowy zarząd OTK, jest integracja towarzyska Ormian Krakowa i całej Polski południowo-wschodniej i odmrożenie inicjatyw członkowskich.
Prezes OTK, dr Maciej Janik, z uwagi na szczególny charakter spotkania powierzył jego prowadzenie p. Krzysztofowi Stefanowiczowi, reprezentującemu w zarządzie najstarszą generację Ormian krakowskich. Wspomagał go w tej roli gospodarz miejsca, prof. Krzysztof Stopka, dziejopis Ormian polskich, dyrektor Muzeum UJ i sekretarz zarządu OTK w jednej osobie. Najpierw przedstawiony został program OTK na lata 2015–2018, przyjęty przez zebranych z aplauzem. Potem odczytano informację skarbnika OTK, p. Armena Artwicha, o przejęciu wszystkich spraw organizacyjnych i finansowych po poprzednich władzach, rozliczeniu dotacji i przeredagowaniu nowych projektów grantowych na rok 2015, dzięki czemu zapewniona została kontynuacja prac szkoły kultury i języka ormiańskiego, dziecięcego teatrzyku „Banali”, oraz „Biuletynu OTK”. Tu warto dodać, że OTK współfinansuje szkołę sobotnią, dopłacając do dotacji ministerialnych, i zapewnia obsługę księgową dotacji, zaś nowy skarbnik zmodernizował i usprawnił te działania.
Nowy zarząd OTK zerwał z praktyką poprzedniego i nawiązał harmonijną współpracę z naszym przedstawicielem w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowej. Zaproszony na spotkanie nasz ormiański członek tego gremium, p. Edward Mier-Jędrzejowicz, zaprezentował obszerną informację o obchodach 100. rocznicy ludobójstwa popełnionego na Ormianach w Turcji i odpowiadał na pytania zebranych. Planowano krakowskie wydarzenia z nią związane: wykłady naukowców, liturgię w katedrze wawelskiej, przemarsz ulicami Krakowa pod chaczkar przy kościele św. Mikołaja, koncert w Filharmonii Krakowskiej, o czym mówili p. Ella Mkrtchyan, dr hab. Andrzej A. Zięba, a przede wszystkim ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Bowiem na zebranie przyszedł też dawno nie widziany w tym gronie a wielce zasłużony proboszcz ormiańskokatolickiej parafii południowej. Był witany serdecznie i z ulgą, że powróciły dobre relacje między OTK a człowiekiem, który symbolizuje dwie sprawy ważne dla zebranych – dziedzictwo Ormian polskich i pamięć Kresów wschodnich, zaś w skali ogólnopolskiej jest bez wątpienia najbardziej rozpoznawalnym reprezentantem ormiańskości. Ksiądz Isakowicz-Zaleski mówił o swojej najnowszej książce pod tytułem Żywa historia, w której poruszył sprawę ludobójstwa, zarówno tego w Turcji w roku 1915, jak i mordów dokonanych na Ormianach w Kutach na przełomie lat 1944 i 1945 przez nacjonalistów zachodnioukraińskich. Mówiono też o potrzebie stworzenia akademickich studiów armenistycznych w Krakowie, z uwagi na istniejący tu potencjał badawczy, zaś prof. Andrzej Pisowicz przypomniał dawne dzieje tej idei. Opowiedział o okolicznościach zdeponowania w Instytucie Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego kolekcji książek dotyczących dziejów kultury i języka ormiańskiego, która nie ma sobie równej w Polsce gdy chodzi o dobór tytułów, oraz ponowił ofertę nauczania dorosłych języka ormiańskiego i grabaru, co czyni od lat.
Reasumując: spotkanie było bardzo udane i napawa nadzieją, że OTK będzie się rozwijać. Wytyczyliśmy linię współpracy ze światłymi aktywistami ormiańskimi na świecie i w diasporze. Było wyraźnie widać, że licznie zgromadzeni popierają zmiany. OTK ma szansę na sukces i powinno powrócić do swoich korzeni.
