Zapiski podróżne Symeona Lehacego

Dnia 9 lutego 2016 roku w Collegium Kołłątaja UJ odbyło się kolejne spotkanie Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego.

Doktorantka Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego mgr Hripsime  Mamikonian w prezentacji multimedialnej nakreśliła biografię Symeona Lehacego (Szymona z Zamościa) a także szlak jego podróży. Lehacy odwiedził m.in Lwów, Seret, Suczawę, Konstantynopol, Wenecję, Rzym, Izmir czy Aleppo a swoje spostrzeżenia zawarł  w “Notatkach podróżnych”. Rękopis tego dzieła długo pozostawał niedostępny dla szerokiego grona czytelników. Jak zaznaczyła Pani Hripsime Mamikonian odnaleziony został on dopiero na początku XX wieku przez wiedeńskiego mechitarzystę Nersesa Akinjana i wówczas opublikowany.

W drugiej części spotkania podjęta została dyskusja na temat przyszłych działań OTK i dalszych inicjatyw na polu kulturalnym, naukowym czy też towarzyskim.  Pojawiło się wiele ciekawych propozycji, za które serdecznie dziękujemy i weźmiemy je pod uwagę podczas kolejnych posiedzeń Zarządu OTK.

IMG_1361

IMG_1377

IMG_1375

 

Symeon Lehacy na tle swoich czasów

Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego zatytułowane “Symeon Lehacy na tle swoich czasów”. Referat został przygotowany przez doktorantkę Uniwersytetu Jagiellońskiego mgr Hripsime  Mamikonian.  W swojej prezentacji autorka nakreśli biografię Symeona Lehacego (Szymona z Zamościa) a także obraz ormiańskich  miast i miejscowości, które Symeon zwiedzał w trakcie swoich podróży. Ten ormiański Marco Polo i autor “Notatek Podróżnych” odwiedził m.in Lwów, Seret, Suczawę, Konstantynopol, Wenecję, Rzym, Izmir czy Aleppo. Przyjrzymy się zatem zarówno tym Ormianom żyjącym wówczas w Imperium Osmańskim jak tym, którzy związali swój los z Rzeczpospolitą.

Spotkanie odbędzie się dnia 9 lutego (wtorek) 2016 r. o godz. 17.00 w sali 10 Collegium Kołłątaja UJ przy ul. św. Anny 6 w Krakowie.

Po odczycie Pani Hripsime Mamikonian zapraszamy wszystkich przybyłych do udziału w dyskusji na temat planu działania OTK w roku bieżącym.

 

Święto Objawienia Pańskiego w Krakowie

Ciemny zaułek Krakowa przy ulicy Smoleńsk 6 stycznia 2016 roku wieczorem ożył. Do małego kościółka pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego jakby ostrożnie wchodzili bardzo różni ludzie. Prawie wszystkich ich znam, ale niektórych widziałem pierwszy raz. Zostali policzeni – było ponad 70 osób. Starzy Ormianie krakowscy, całkiem nowi Ormianie – przybysze z ostatnich lat, pracownicy naukowi Uniwersytetu Jagiellońskiego związani z tematyką ormiańską, oraz duża grupa sympatyków krakowskiego środowiska ormiańskiego. Jak potem mi powiedzieli, wszyscy byli ciekawi jak ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski poprowadzi i odprawi Mszę w wielkie święto ormiańskie. Udało się wspaniale. Ksiądz Tadeusz spełnił oczekiwania najbardziej wymagających, a Jego asysta zrobiła wielkie wrażenie na zebranych. Na koniec liturgii do obrządku poświęcenia wody zaproszono czterech ojców chrzestnych: panów Stefanowicza, Kieniewicza, Łazarskiego oraz niżej podpisanego. Wytworzyła się więź między zebranymi a celebransem. Potem zebrani zgromadzili się w gościnnych progach Sióstr Felicjanek, aby połamać się opłatkiem. Klimat spotkania był znakomity. Wszystko działo się dzięki wspaniałej postawie Zarządu i członków Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego. Kutia ormiańska i ciasta osłodziły niezapomniany wieczór. Wszyscy byli szczęśliwi. Pamiętajcie  – w Krakowie istnieje taka okruszyna społeczna zgromadzona wokół polskiego ormiaństwa.

Jacek Nikorowicz

Święto Astwacahajtnutiun – Objawienia Pańskiego w Krakowie

W imieniu ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego zapraszamy w środę 6 stycznia 2016 roku na Mszę św. w obrządku ormiańskokatolickim. Msza św. odbędzie się o godz. 18.00 w kościele Miłosierdzia Bożego przy ul. Smoleńsk w Krakowie. Podczas liturgii celebrans dokona Chrztu Wody z udziałem czterech „ojców chrzestnych”.

Po Mszy odbędzie się opłatkowe spotkanie Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego i skromny poczęstunek przy kawie i herbacie w pomieszczeniach SS. Felicjanek przy ul. Smoleńsk.

Natomiast w niedzielę 10 stycznia 2016 roku o godz. 13 Mszę św. w obrządku Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego w kościele Niepokalanego Poczęcia NMP (Kraków, ul. Kopernika 19) odprawi ks. Dadżad Caturian. Podczas Mszy zostanie poświęcona woda.

List z Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Wszystkich sympatyków i członków Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego zapraszamy do lektury listu, jaki otrzymaliśmy 5 grudnia 2015 r. od Podsekretarza Stanu Wojciecha Kolarskiego z Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

proezydent_rp

Tygodnik Powszechny z 1980 r. o polskich Ormianach

Zapraszam Państwa do lektury artykułu autorstwa ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, który w 1980 roku jako uczestnik wydarzeń podsumował tzw. “Zjazd Ormian polskich”.

“Sesja ormiańska”

W dniach 8-9 listopada br. (tj. 1980 – przyp. red.) odbyła się w Krakowie I sesja naukowa zorganizowana przez Koło Zainteresowań Kulturą Ormian – sesja ta poświęcona była historii i kulturze Ormian polskich. Na początku kilka słów o samym Kole. Powstało ono w ubiegłym roku przy Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, które w osobie p. p. Hanny Lewickiej-Kowalskiej i Janusza Kamockiego udzieliło mu wszechstronnej pomocy. Samo powstanie Koła było efektem wieloletnich starań Ormian polskich i ich sympatyków, którzy w ten sposób pragnęli ocalić od zapomnienia wspaniałe tradycje tej mniejszości narodowej. Warto zaznaczyć, że przez ostatnie lata poparcia udzielał także „Tygodnik Powszechny” a zwłaszcza Tadeusz Żychiewicz oraz krakowski Klub Inteligencji  Katolickiej, w którym odbyło się szereg prelekcji o tematyce ormiańskiej.

W czasie swojej długiej działalności Koło zrzeszyło wiele osób, dla których tradycyjnie w ostatni poniedziałek miesiąca organizowano spotkania połączone z wykładami. Korzystano przy tym z gościnności Muzeum Etnograficznego. Już w chwili założenia Koła zrodziła się myśl przygotowania specjalnej sesji, na która zaproszono by wszystkie osoby interesujące się tą problematyką. Na sesję przybyło z całej Polski ponad dwieście osób. Jak się łatwo domyślić większość uczestników stanowili sami Ormianie, co wywnioskować można było zarówno z nazwisk jak i charakterystycznych, orientalnych rysów ich właścicieli.

W pierwszym dniu sesji referat wygłosili Czesław Lechicki autor znanej publikacji na temat Kościoła Ormiańsko-Katolickiego w Polsce. Mówił on o osadnictwie ormiańskim w naszym kraju, o jego losach na przestrzeni wieków. Poruszył także problem asymilacji Ormian i ich wkład w kulturę polską, a także przytoczył listę wybitnych Polaków, przyznających się do pochodzenia ormiańskiego (np. G. Piramowicz, T. Axentowicz, J. Słowacki). Drugi referat wygłoszony został przez prezesa Koła Michała Bohosiewicza, który poruszył interesująco sprawę genealogii Ormian. Na przykładzie kilku rodzin, których potomkowie niejednokrotnie znajdowali się na sali, ukazał proces tworzenia się nazwisk i herbów ormiańskich. W części artystycznej sobotniego programu znalazł się wernisaż malarski Tadeusza Łukasiewicza oraz „Wieczór przy świecach” poświęcony poezji i muzyce armeńskiej, w czasie której wystąpili: Ewa Sztoleman-Kotlarczyk, Flora Lerwa-Nazarian, Erasm Manukian i Jerzy Szokalski. Wszyscy wymienieni artyści również legitymowali się pochodzeniem ormiańskim.

Drugi dzień obrad otworzył odczyt Henryki Augustynowicz- Ciecierskiej poświęcony wrastaniu Ormian w społeczność polską na przykładzie unikalnej Kroniki Benedyktynek Ormiańskich. Gorącymi oklaskami przyjęto samo zakończenie, w którym prelegentka, choć jest rodowitą Polką, mówiła o swojej duchowej przynależności do nacji ormiańskiej. Następnie dr Andrzej Pisowicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego zajął się znajomością języka ormiańskiego przez Ormian polskich oraz omówił najnowszą literaturę armeńską i jej przekłady na język polski.  Podał też do wiadomości zebranych informację o utworzeniu przez Koło lektoratu języka armeńskiego. Stanisław Bober w swoim referacie zajął się twórczością Teodora Axentowicza ilustrując ją przeźroczami. Przedstawił on także szereg portretów zasłużonych  Ormian wykonanych przez siebie. Sesję zamknął referat Zbigniewa Kościowa na temat elementów polskich w muzyce ormiańskiej. Warto zaznaczyć, że prelegent jest autorem kilku prac poświęconych tej problematyce.

Wszystkie odczyty przeplatane były dyskusjami, które wniosły wiele nowego do poruszanych zagadnień. W czasie tych dyskusji przedstawiono z inicjatywy Antoniego Jakubowicza projekt ufundowania tablicy ku czci ks. Dionizego Kajetanowicza, ostatniego administratora diecezji ormiańskiej oraz ku czci Ormian polskich zamordowanych w czasie zawieruchy wojennej. Uczestnicy mieli możliwość uczestniczenia we Mszy św. odprawianej w obrządku ormiańsko-katolickim. Nabożeństwo odprawiane przez ks. Kazimierza Filipiaka, proboszcza z Gdańska, upięknił występ solistki ormiańskiej, chór akademicki oraz zespół muzyczny z Wrocławia.

Kończąc to krótkie sprawozdanie chciałbym podziękować wszystkim organizatorom a zwłaszcza Teresie Passakas, Grażynie Gunter oraz rodzinie Krzysztofowiczów – za ich trud, dzięki któremu po przeszło 40 latach Ormianie polscy i ich przyjaciele mogli spotkać się w tak licznym gronie i w tak serdecznej atmosferze.

Skan_20151129

 

 

Przemówienie Ambasadora Republiki Armenii Edgara Ghazaryana z okazji jubileuszu OTK

Szanowni Koledzy, Drodzy Rodacy, Panie i Panowie,

Na początku chciałbym wyrazić wdzięczność za zaproszenie i podziękować za organizację tej dzisiejszej pięknej i bogatej uroczystości, która poświęcona jest dwudziestopięcioleciu działalności Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz trzydziestej piątej rocznicy pierwszego po drugiej wojnie światowej zjazdu Ormian polskich w Krakowie. Los sprawił, że naród ormiański żyje nie tylko na terenie historycznej ojczyzny, lecz w różnych krajach świata, tworząc diaspory. Diaspora ormiańska zawsze miała pozytywny wpływ na zachowanie jedności narodu ormiańskiego, na popularyzację kultury i historii ormiańskiej za granicą, na kształcenie pozytywnego wizerunku Ormian na całym świecie, a także na rozwój i wzmocnienie Armenii. Sukces ormiańskiej diaspory jest uzależniony głównie od zaangażowania i pojednania poszczególnych organizacji.

Polscy Ormianie zajmują szczególne miejsce w diasporze ormiańskiej. Ormianie przebywają w Polsce od wieków. Zachowując swą tożsamość narodową, Ormianie polscy ujawnili swe najlepsze cechy. Broniąc granic Polski oraz wnosząc duży wkład w rozwój gospodarki, kultury i nauki, udowodnili, że są zasłużonymi obywatelami Polski. Nazwiska niektórych z nich napawają dumą nie tylko Ormian, ale również Polaków. Wielowiekowa godna obecność Ormian jeszcze bardziej utrwala przyjaźń obu naszych narodów i tworzy silną podstawę do jej dalszego rozwoju.

W diasporze ormiańskiej w Polsce w sposób szczególny wyróżnia się Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, które podczas swej dwudziestopięcioletniej działalności zdołało zorganizować i wzmocnić społeczeństwo ormiańskie, upowszechniać historię Ormian polskich, przedstawić naszym polskim przyjaciołom historię i kulturę Armenii, przedsięwziąć prace wydawnicze, zrealizować wiele projektów naukowych i kulturalnych, wspierać inicjatywy, z których każda warta jest osobnego wspomnienia.

Chcę podziękować wszystkim, którzy w ciągu wieloletniej i gorliwej działalności wykonali ogromną pracę – istotną nie tylko dla nas, ale również dla naszych potomków. Ta praca będzie wkładem w historię Ormian polskich.

Pragnę złożyć wyrazy szczególnego podziękowania Ormiańskiemu Towarzystwu Kulturalnemu, przede wszystkim za organizację na wysokim poziomie tegorocznych tak istotnych,  niezapomnianych uroczystości związanych z 100. rocznicą ludobójstwa Ormian.

Raz jeszcze gratuluję wszystkim za dzisiejszy piękny jubileusz oraz życzę Ormiańskiemu Towarzystwu Kulturalnemu dalszych sukcesów. Zapewniam, że Ambasada Republiki Armenii w Polsce zawsze gotowa jest wspierać wszelkie inicjatywy i projekty Państwa, ukierunkowane na promowanie Armenii i narodu ormiańskiego w tym wspaniałym kraju, jakim jest Polska, a także pogłębianie braterstwa obu naszych zaprzyjaźnionych narodów.

Dziękuję.

(Przemówienie zostało wygłoszone 5 grudnia 2015 rokuw w Krakowie. Tłumaczenie: Hayk Hovhanisyan)

Jubileusz wszystkich Ormian

W ubiegłą sobotę i niedzielę obchodziliśmy 25. rocznicę powstania OTK oraz 35. lecie pierwszego po drugiej wojnie światowej Zjazdu Polskich Ormian. W Filharmonii Krakowskiej  wystąpił Gurgen Tovmasyan – kontrabas oraz Waldemar Król – fortepian. Na tę szczególną okazję Teatr Performer, prowadzony przez ormiańską rodzinę Kasprowiczów przygotował spektakl muzyczny. Jubileusz był także wyjątkową okazją do nagrodzenia najwybitniejszych osobistości naszego środowiska.  Honorowe członkostwo Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego otrzymali m.in: Edgar Ghazaryan, ambasador Armenii w Polsce, dr Janusz Kamocki, prof. dr hab. Andrzej Pisowicz z UJ, Teresa Passakas-Szymczak oraz ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Następnie w Librarii Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius  ksiądz biskup Krzysztof Nitkiewicz wygłosił referat pt. “Współczesny katolicyzm ormiański”. Zwieńczeniem pierwszego dnia uroczystości był poczęstunek ormiański serwowany w Sali Kazimierzowskiej Collegium Maius. W drugim dniu odprawiona została uroczysta msza św. ormiańskokatolicka, wzbogacona o śpiewy w wykonaniu młodych osób ze służby liturgicznej. Jubileusz był doskonała okazją do integracji całego naszego środowiska Ormian polskich, Ormian z Armenii czy tych z Bliskiego Wschodu – jednym słowem wszystkich Ormian. Miejmy nadzieję, że takie spotkania będą odbywać się częściej.

Serdecznie zapraszamy do naszej galerii zdjęć, której autorem jest Grzegorz Zygier.

_MG_2423 _MG_2411 _MG_2405 _MG_2377 _MG_2363 _MG_2354 _MG_2345 _MG_2325 _MG_2316 _2455ok _2452ok _2448ok

 

_MG_2298 _MG_2380 _MG_2382 _MG_2436 _MG_2438 _MG_2440

Lis i kukułka

W ramach cyklu ,,Spotkań z książką żydowską” zapraszamy na spotkanie z Veroniką Hovhannisyan wokół książki ,,Lis i kukułka” autorstwa Hovhannesa Tumaniana.

Hovhannes Tumanian ( 1869 – 1923) to ormiański pisarz i aktywista, uznany narodowym poetą Armenii. Tumanyan pisał wiersze, ballady, powieści, bajki oraz krytytczne artykuły publicystyczne. Jego dzieła w większości zostały napisane w realistycznej formie, często skupiając się na codziennym życiu jego czasów. Urodził się w zabytkowej miejscowości Dsegh w Lori, w młodym wieku Tumanyan przeniósł się do Tbilisi, które było centrum kultury ormiańskiej w ramach Imperium Rosyjskiego. Wkrótce stał się znany szerokiej społeczności ormiańskiej.
Bajkę “Lis i kukułka”, którą przedstawimy, napisał Hovhannes Tumanian. Mówią, że kukułki nie budują gniazd, tylko podrzucają jajka do gniazd innych ptaków.Czy rzeczywiście są leniwe czy robią to z innego powodu? Na to pytanie odpowiada ta bajka.

Spotykamy się 15 grudnia w Krakowie w Kolanku No 6, przy ulicy Józefa 17 o godz. 17:00!

Zajęcia poporowadzi:

Veronika Hovhannisyan, filolog, absolwentka Uniwersytetu Państwowego w Erywaniu. W Polsce mieszka od 1996 roku. Od 2004 pracuję w szkółce ormiańskiej, gdzie założyłam teatrzyk “Banali”. Banali w języku ormiańskim oznacza “klucz”. Teatrzyk próbuje “otwierać” drzwi do innych kultur i jednocześnie przybliżać kulturę ormiańską. Występowaliśmy m. in. na Zamku Królewskim w Warszawie podczas Dnia Migranta, w Opatowie na festiwalu “Miasto trzech kultur”, na festiwalu mniejszości narodowych w Chudowie.

Zapraszamy wszystkie dzieci i rodziców do wzięcia udziału w warsztatach!

Udział w warsztatach jest bezpłatny.

Zapraszamy i czekamy!